O sztukach wszelakich - teatr elżbietański
teatr elżbietański, typ teatru publicznego charakterystyczny dla wczesnej fazy renesansu angielskiego związany głównie z panowaniem Elżbiety I (1558-1603).
teatr elżbietański, typ teatru publicznego charakterystyczny dla wczesnej fazy renesansu angielskiego związany głównie z panowaniem Elżbiety I (1558-1603). Dobrobyt mieszkańców wzmógł zapotrzebowanie na rozrywkę. Zaspakajał ją teatr i jego nowa dramaturgia nawiązująca formą do tradycji komedii i tragedii rzymskiej, a także > komedii rybałtowskie i > komedii dell’arte; twórcy dostarczali treści przerażające, krwawe tragedie intrygi i namiętności, > maski dworskie, powieści łotrzykowskie o charakterze przygodowo-kryminalnym (wzorowane na twórczości F. Rabelais’go) a także sensację, żart, dowcip, ostre formy satyryczne i pamflety obyczajowe na aktualne tematy. W budynkach teatru elżbietańskiego organizowano też walki > zwierząt czy formy, które później odnajdujemy w programach > cyrkowych. Spektakle tworzyły zawodowe zespoły teatralne, np.: Globe, Rose, Swan, Fortune, Hope a teksty dostarczali dobrze wykształceni dramaturdzy: Ch. Marlowe, T. Nasche, Wiliam Szekspir, Ben Jonson.
Pierwszy budynek teatru elżbietańskiego (The Theatre) powstał pod Londynem 1576 – na podwórcu adaptowanego barbakanu znajdowała się widownia dla pospólstwa, w podcieniach – „loże” dla możnych gości; scena była trójdzielna: przednia, zadaszona tylna i górna na piętrze. > Teatralne budynki wzorowano na typowo angielskiej oberży. Teatr elżbietański cechował się umownością – nie używano rozbudowanej dekoracji, zastępując ją niekiedy napisami, np. „w pałacu”, czy informacją zawartą w dialogach i monologach dramatu; stosowano natomiast kosztowne stroje, nawiązujące do ówczesnej mody.
Zobacz >> scena.
