O sztukach wszelakich - teatr elżbietański
teatr elżbietaÅ„ski, typ teatru publicznego charakterystyczny dla wczesnej fazy renesansu angielskiego zwiÄ…zany gÅ‚ównie z panowaniem Elżbiety I (1558-1603).
teatr elżbietaÅ„ski, typ teatru publicznego charakterystyczny dla wczesnej fazy renesansu angielskiego zwiÄ…zany gÅ‚ównie z panowaniem Elżbiety I (1558-1603). Dobrobyt mieszkaÅ„ców wzmógÅ‚ zapotrzebowanie na rozrywkÄ™. ZaspakajaÅ‚ jÄ… teatr i jego nowa dramaturgia nawiÄ…zujÄ…ca formÄ… do tradycji komedii i tragedii rzymskiej, a także > komedii rybaÅ‚towskie i > komedii dell’arte; twórcy dostarczali treÅ›ci przerażajÄ…ce, krwawe tragedie intrygi i namiÄ™tnoÅ›ci, > maski dworskie, powieÅ›ci Å‚otrzykowskie o charakterze przygodowo-kryminalnym (wzorowane na twórczoÅ›ci F. Rabelais’go) a także sensacjÄ™, żart, dowcip, ostre formy satyryczne i pamflety obyczajowe na aktualne tematy. W budynkach teatru elżbietaÅ„skiego organizowano też walki > zwierzÄ…t czy formy, które później odnajdujemy w programach > cyrkowych. Spektakle tworzyÅ‚y zawodowe zespoÅ‚y teatralne, np.: Globe, Rose, Swan, Fortune, Hope a teksty dostarczali dobrze wyksztaÅ‚ceni dramaturdzy: Ch. Marlowe, T. Nasche, Wiliam Szekspir, Ben Jonson.
Pierwszy budynek teatru elżbietaÅ„skiego (The Theatre) powstaÅ‚ pod Londynem 1576 – na podwórcu adaptowanego barbakanu znajdowaÅ‚a siÄ™ widownia dla pospólstwa, w podcieniach – „loże” dla możnych goÅ›ci; scena byÅ‚a trójdzielna: przednia, zadaszona tylna i górna na piÄ™trze. > Teatralne budynki wzorowano na typowo angielskiej oberży. Teatr elżbietaÅ„ski cechowaÅ‚ siÄ™ umownoÅ›ciÄ… – nie używano rozbudowanej dekoracji, zastÄ™pujÄ…c jÄ… niekiedy napisami, np. „w paÅ‚acu”, czy informacjÄ… zawartÄ… w dialogach i monologach dramatu; stosowano natomiast kosztowne stroje, nawiÄ…zujÄ…ce do ówczesnej mody.
Zobacz >> scena.
